Mitologia sumeryjska

Abadonna

Mitologia sumeryjska to mitologia z południowych terenów Mezopotamii z okresu, kiedy były pod panowaniem Sumerów. Wiele przejęły z niej mitologie Akadu, Babilonii i Asyrii.
Najstarsze dokumenty pochodzą z miasta Uruk, w którym znajdował się kompleks świątynny obejmujący posiadłości ziemskie i dwie wielkie świątynie (ziggurat), jedna boga nieba Anu i druga bogini płodności, miłości i wojnyInanny, uosobienia Wielkiej Matki.
Każde z wielkich miast Sumeru stanowiło ośrodek kultu jakiegoś boga, w Nippur czczono Enlila, w Eridu czczono Enkiego. Zazwyczaj główne bóstwo nazywano "Panem miasta". Utu był Panem Larsy, Nanna Panem Ur, a NinurtaPanem Lagasz. Pomniejszym bóstwom stawiano ołtarze w świątyniach głównych bogów i niewielkie kapliczki.
Kultura Sumeru przeżyła swój okres świetności między III a II tysiącleciem p.n.e., wtedy powstały pierwsze poematy opowiadające o bogach, najstarsze z nich są datowane na około 2500 p.n.e., późniejsze na około 1700 p.n.e. W jednym z najstarszych mitów kosmologicznych stworzycielką życia jest bogini Nammu (pierwotne wody), która przez partenogenezę zrodziła pierwszą parę bogów: Niebo (An) i Ziemię (Ki). Oni byli rodzicami boga powietrza Enlila.
Według innego mitu, po oddzieleniu nieba i ziemi Enlil sporządził motykę i zrobił nią dziurę w ziemi, a z tej dziury wyrósł jak roślina pierwszy człowiek. Inny mit o tej samej tematyce przypisuje stworzenie pierwszego człowiekaEnkiemu i Inannie. Ponieważ bogowie byli zmęczeni staraniem o zapewnienie sobie pożywienia, Enki wpadł na pomysł ulepienia z gliny człowieka, któremu dałaby życie Bogini Matka. Tak powstali ludzie i ich zasadniczym obowiązkiem jest zapewnić pożywienie bogom.
"Gdy królestwo boże zstąpiło na ziemię, rozkwitło w Eridu" – tym tekstem otwiera się najstarsza lista sumeryjskich królów, świadczy to o przekonaniu Sumerów, że władza zstąpiła z nieba i przez niebo jest usankcjonowana. Pierwszy król Alilim panował 28800 lat, a drugi Alagar 36000 lat, co przypomina długowieczność Adama i jego potomków w Starym Testamencie. Ta długowieczność władców Sumeru kończy się wraz z potopem.
Pierwsza triada najważniejszych bogów obejmowała: Anu, Enlila i Enki. Druga triada bogów astralnych składała się z: Nanny (Księżyca), Utu (Słońca) i Inanny bogini gwiazdy Wenus.
Obok ziemi istniał jeszcze raj Dilmun, w którym nikt nie chorował i nie umierał, oraz świat podziemny Kur, w którym królowała starsza siostra Inanny Ereszkigal.
Najważniejszym świętem religijnym Sumeru, było święto Nowego Roku (a-ki-til), obchodzone przez Babilończyków (akitu).
Po części mitologia sumeryjska jest znana z Eposu o Gilgameszu i poematu kosmogonicznego Enuma elisz.

Panteon bóstw
Do ważniejszych bóstw zaliczają się:
* Anu (An) – bóg nieba
* Abzu (Apsu) – ocean słodkich wód
* Dumuzi (Tammuz) – bóg wiosny i urodzaju, opiekun pasterzy, kochanek Isztar
* Enki – bóg słodkich wód, czczony w Eridu
* Enlil – bóg powietrza, ojciec Nanna
* Ereszkigal – bogini śmierci i świata podziemnego, siostra Isztar
* Inanna – bogini miłości i wojny, czczona głównie w Uruk, utożsamiana z babilońsko-asyryjską Isztar
* Iszkur – bóg burzy
* Ki (Uras)- ziemia
* Nammu – bogini pierwotnego morza
* Nanna (Enzu) – bóg księżyca, syn Enlila i Ninlil, ojciec Utu
* Ningal – żona Nanna
* Ninhursag – bogini matka, symbol życia i płodności ziemi
* Ninlil – żona Enlila, matka Nanna
* Nintur – opiekunka ciężarnych kobiet
* Tiamat – bogini słonego oceanu, matka bogów
* Utu – bóg słońca, syn Nanna
* Asag

źródło: Wikipedia